Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã được thực thi tại Việt Nam, đây là một trong những chế độ của bảo hiểm xã hội (BHXH) nói chung. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên môn, vẫn còn đó những vướng mắc khi phát triển loại hình này.
45 triệu lao động được hưởng trợ cấp khi thất nghiệp?
Để xác định những đối tượng được hưởng BHTN còn nhiều vấn đề gây tranh cãi. Trước hết, thất nghiệp được hiểu là những người mong muốn có việc làm nhưng không thể có việc làm. Theo Tổng cục Thống kê, tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi khu vực thành thị ước tính 4,65%.
Được biết, tổng số lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế năm 2008 ước tính 45 triệu người, tăng 2% so với năm 2007, trong đó lao động khu vực nhà nước 4,1 triệu người, tăng 2,5%; lao động ngoài nhà nước 39,1 triệu người, tăng 1,2%; lao động khu vực đầu tư nước ngoài 1,8 triệu người, tăng 18,9%.
Thạc sĩ Nguyễn Tiến Hùng, Trưởng bộ môn Bảo hiểm Trường Đại học Kinh tế TP HCM cho biết: “Để xác định được đối tượng thất nghiệp thì phải quản lý được lực lượng lao động và quản lý được nguồn thu của người lao động”.
Khác với những quốc gia khác, người dân Việt Nam có nhiều nguồn thu khác nhau. Do đó người lao động mất việc chưa hẳn đã mất nguồn kiếm sống. Một thực tế, hằng ngày có rất nhiều người dân trên địa bàn TP nói riêng và cả Việt Nam nói chung “ngồi đồng” quán cà phê.
Thế nhưng, những đối tượng này chưa hẳn đã thất nghiệp và mất nguồn thu nhập. Tại những nơi này, người dân có thể thỏa thuận những giao dịch, các thương vụ mua bán, làm ăn với nhau và tạo ra được thu nhập từ những nghề “tay trái”.
Theo thống kê, dân số trung bình cả nước năm 2008 ước tính 86,16 triệu người, tăng 1,18%. Thực hiện BHTN được xem là một trong những bước mang tính đột phá, giúp người lao động tăng cơ hội có thêm việc làm, tạo thu nhập và sự bình đẳng giữa các nguồn lực lao động.
Cần đảm bảo quyền lợi cơ bản cho người lao động
Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) thì Công ước 102 năm 1952 chỉ rõ, BHXH bao gồm 9 chế độ chủ yếu. Đối với BHXH, chỉ riêng tại địa bàn TP HCM, theo thống kê của Phòng BHXH TP, hiện có 1,8 triệu lao động tham gia BHXH từ 28 ngàn doanh nghiệp.
Tuy nhiên, số doanh nghiệp chây ì và nợ đọng tiền BHXH trên 70 doanh nghiệp với số tiền hơn 50 tỷ đồng. Theo nhận định của giới chuyên môn, cần có những biện pháp chế tài cụ thể đối với các doanh nghiệp nợ đọng BHXH kéo dài nhằm đảm bảo một cách rõ ràng quyền lợi cho người lao động.
Vừa qua, trước tác động của tình hình suy thoái kinh tế thế giới, tình hình kinh tế trong nước ít nhiều đã chịu tác động bởi cuộc khủng hoảng toàn cầu. Vì vậy Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã đồng ý cho phép các doanh nghiệp chậm nộp BHTN trong năm và truy nộp vào thời điểm 6 tháng cuối năm 2009. Đồng nghĩa, đến năm 2010, nhiều khả năng sẽ có cá nhân được thụ hưởng từ loại hình BHTN.
Đồng hành với việc triển khai BHTN, việc truy thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cũng sẽ giúp BHTN phát triển mạnh mẽ. Hai loại hình này có tính hỗ trợ nhau về nhiều mặt. Vì vậy thuế TNCN được xem là những viên gạch đầu tiên để phát triển loại hình BHTN bền vững. Ở hầu hết các quốc gia tiên tiến trên thế giới, việc đánh thuế TNCN được thực hiện ngay khi một công dân làm ra “một đồng tiền công đầu tiên” trong cuộc đời
Theo CAND.com.vn
Comments are closed.